“Card onboard”, “Graphics onboard”, “VGA onboard”, “iGPU”,… Có quá nhiều từ dùng để chỉ nhân đồ họa tích hợp trên CPU, vậy thì gọi như thế nào mới đúng?
Nếu là một người thích tìm hiểu về PC thì bạn sẽ thấy người ta dùng một từ “đúng khái niệm nhưng lệch nghĩa gốc” là “Card onboard” cũng như những từ ngữ tương tự (VGA onboard, GPU onboard, Graphics onboard) để chỉ nhân đồ họa tích hợp trên CPU. Những cách gọi này phổ biến đến nỗi rất ít người nhận ra cái sai của chúng. Trên thực tế thì chúng vẫn còn được sử dụng một cách cực kỳ phổ biến, từ giới thợ máy tính cho đến nhân viên tư vấn bán hàng của các công ty công nghệ… Cả những kênh truyền thông chuyên công nghệ uy tín nữa.
Vậy, vì sao từ “Card onboard” và những từ tương tự là “đúng khái niệm nhưng lệch nghĩa gốc”? Tại sao nó vẫn được giới chuyên nghiệp sử dụng rộng rãi? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu ngay sau đây nhé.
Khái niệm nguyên bản của “Card onboard”
Nếu bây giờ bạn có thể lôi ra được vài mẫu mainboard từ “thời đồ đá”, thì có lẽ chúng ta sẽ có vài ví dụ thực tế về khái niệm gốc của “Card onboard”. Đây là một từ địa phương của Việt Nam dùng để chỉ chip đồ họa tích hợp trên một chiếc mainboard với nhiệm vụ xử lý hình ảnh và xuất hình. Ở các nước sử dụng tiếng Anh, khái niệm này thường được gọi là “Graphics onboard”, và nó cũng rất phổ biến, giống như cái cách mà “Card onboard” tồn tại ở Việt Nam vậy. Từ gốc của “Card onboard”, “Graphics onboard” và những từ tương tự là IGP (Integrated Graphics Processor).
Thật ra kiểu thiết kế gắn GPU trên mainboard này đã “chết” từ hơn chục năm trước rồi. Với đà phát triển vũ bão của ngành công nghiệp bán dẫn, các CPU ngày càng rẻ hơn, thông minh hơn và được nhồi nhét vào nhiều thứ thú vị hơn, bộ xử lý đồ họa cũng được mang lên cùng một đế bán dẫn với CPU chứ không nằm trên mainboard như trước nữa. Hiện nay, bạn có thể dễ dàng tìm thấy những nhân đồ họa tích hợp tiêu biểu trên CPU như HD 620, HD 630… Trên CPU Core i của Intel và Vega 3, Vega 8… Trên CPU Ryzen dòng G của AMD.
*Lưu ý “iGPU” là thuật ngữ của Intel dùng để chỉ chip đồ họa tích hợp của họ, vào “thời đồ đá” (người viết không biết chính xác), Intel đã gộp chung iGPU chung với chip cầu Bắc trong chipset của họ như một giải pháp đồ họa giúp hệ thống máy tính xuất hình mà không cần VGA, giờ thì iGPU của Intel đã nằm trên CPU chứ không còn là một phần của chipset nữa. Vì thế, “iGPU” là từ có thể dùng để chỉ chung cả GPU trên mainboard lẫn GPU trên CPU của Intel. AMD không dùng thuật ngữ này, họ có một khái niệm riêng gọi là APU – Accelerated Processing Unit (tạm dịch là bộ xử lý tăng cường) để chỉ những CPU được tích hợp sẵn nhân xử lý đồ họa của họ.
Những chiếc “Card onboard” đúng nghĩa, được hàn chết trên những chiếc mainboard “thời đồ đá” thực sự đã đi qua cùng thời đại của chúng rồi.
Khái niệm “Card onboard” hiện nay
Hiện nay từ “Card onboard” gốc mặc dù đã “chết” nhưng nghĩa lóng của nó vẫn còn tiếp tục được sử dụng rộng rãi để chỉ những GPU tích hợp trong CPU. Những nhân đồ họa tích hợp như HD620, HD630, Vega 3, Vega 8… Vẫn thường được gọi là “Card onboard” hoặc những từ tương tự, mặc dù chúng không hề nằm trên mainboard và cũng chẳng có dạng một chiếc “card”.
Đã có nhiều bài báo tái định nghĩa lại khái niệm “Card onboard”, nó cũng thực sự có tác dụng khi mà nhiều người đã chuyển qua dùng từ “iGPU”, “APU”. Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều người sử dụng từ “Card onboard” vốn đã lỗi tời từ lâu.
Đâu là cách gọi chính xác?
Đã từ lâu lắm rồi kể từ khi chiếc mainboard phổ thông cuối cùng được trang bị “Card onboard” đúng nghĩa được sản xuất. Những chiếc GPU được hàn chết trên mainboard chỉ xuất hiện trên laptop và một số dòng máy tính đặc biệt như NUC (Khái niệm GPU, Card rời, VGA rời… trên laptop sẽ được nói đến trong một bài viết khác). GPU tích hợp (iGPU) thì cũng chỉ còn được tìm thấy trên CPU mà thôi.
Có thể nói rằng hiện nay, giải pháp đồ họa “Card onboard” trên mainboard đã được thay thế hoàn toàn bởi các giải pháp nhân đồ họa tích hợp ưu việt hơn như iGPU của Intel và APU của AMD. Từ “Card onboard” và những từ ngữ tương tự vẫn không hề sai, nó đã là một phần của lịch sử máy tính, cái sai ở đây chính là cách hiểu những thế hệ dân công nghệ sau – Những thế hệ chưa được thấy những chiếc IGP được gắn trên mainboard.
Tóm lại
- “Card onboard” là từ địa phương của Việt Nam dùng để chỉ chip đồ họa tích hợp trên một chiếc mainboard với nhiệm vụ xử lý hình ảnh và xuất hình (IGP). Ở các nước sử dụng tiếng Anh, khái niệm này thường được gọi là “Graphics onboard”. Sau này, khi nghĩa gốc bị lệch đi, từ này dùng để chỉ khái niệm nhân đồ họa tích hợp trên CPU.
- “Card onboard” đúng nghĩa IGP đã lỗi thời từ lâu và hiện nay đã không còn chiếc mainboard nào trang bị chúng nữa.
- Đơn vị xử lý đồ họa được tích hợp trên CPU có thể gọi là “nhân đồ họa tích hợp” chứ không phải “Card onboard” (mặc dù theo cách hiểu của nhiều người thì nó vẫn đúng về mặt khái niệm).
- Từ gốc của “Card onboard”, “Graphics onboard” và những từ ngữ tương tự là IGP (Integrated Graphics Processor).
- “iGPU” là thuật ngữ của Intel chỉ khái niệm nhân đồ họa được tích hợp trong CPU. “APU” là thuật ngữ của AMD để chỉ các CPU được tích hợp sẵn nhân đồ họa.
Đó là những điều mà người viết hy vọng bạn đọc có thể nắm được. “Card onboard” hiện nay vẫn là một cách gọi cực kỳ phổ biến, theo lời khuyên của người viết thì bạn vẫn chỉ nên đọc bài này để biết thêm chút kiến thức mà thôi. Trong nhiều trường hợp thì “Card onboard” vẫn là cách diễn đạt tiện dụng cho người nói và dễ hiểu cho người nghe hơn.
Nếu bạn sợ dùng từ “Card onboard” sẽ bị “quê” thì cũng đừng lo, GEARVN và rất nhiều kênh công nghệ khác hay thâm chí là Linus Tech Tips – Kênh công nghệ hàng đầu thế giới cũng vẫn sử dụng những từ ngữ tương tự để tiện cho việc diễn giải mà. Hy vọng mang đến được cho bạn những thông tin thú vị.*
GEARVN (Axium Fox)
*Bài viết có sử dụng hình ảnh từ nhiều nguồn.