Đọc và cảm nhận chậm rãi thôi các bạn nhé, mình dám cá là nhiều người sẽ sốc nặng đấy.
Bạn có dùng từ VGA để nói về card đồ họa/ GPU không? Có là sai rồi nhé. Mình cũng đã ngờ ngợ ra lâu rồi nhưng gần đây mới xác nhận nên mới quyết định viết một bài cho anh em xem chơi. Dự là bài viết này sẽ làm thay đổi thế giới quan của khá nhiều người đấy.
Hóa ra lâu nay chúng ta vẫn dùng sai từ VGA
Để giải thích cho trọn vẹn thì mình sẽ kể các bạn nghe một câu chuyện nho nhỏ nhé:
ngày xửa ngày xưa, năm một ngàn chín trăm hồi đó, máy tính vẫn còn yếu lắm nên chưa đủ sức để xử lý nhưng tác vụ phức tạp, thế nên nó cũng không thể xuất ra những khung hình tinh vi như hiện nay. Nhưng rồi cùng với sự tiến bộ của loài người, máy tính mạnh hơn, con người cũng yêu cầu khả năng hiển thị hình ảnh phức tạp hơn, thế là các nhà khoa học đã bắt đầu nghiên cứu làm sao để giúp máy tính có khả năng xử lý và hiển thị những hình ảnh phức tạp và đẹp mắt hơn.
Các nhà khoa học cứ làm mãi làm mãi, trong nhiều năm và thử rất nhiều cách, cuối cùng họ cũng đã tìm ra được cốt lõi của vấn đề. Linh kiện quyết định phần lớn sức mạnh của một chiếc PC thời điểm đó – CPU – mặc dù rất thông minh nhưng lại không phù hợp với việc xử lý hình ảnh. Thế là các nhà khoa học đã tạo ra một linh kiện mới, có thể kết nối được với dàn PC và chuyên dụng cho việc xử lý đồ họa, và đó là cái card đồ họa mà ngày nay anh em vẫn thường cắm vào PC để chơi game cho mượt đấy.
Sau đó, vào năm 1987 các nhà khoa học lại cho ra đời một chuẩn kết nối mới gọi là chuẩn VGA, chuẩn này rất mới và rất tiên tiến nên những chiếc card đồ họa về sau mới dựa trên chuẩn này để phát triển.
Và bây giờ thì mọi chuyện rắc rồi mới bắt đầu.
Những chiếc Card đồ họa đời đầu về đến Việt Nam đều sử dụng chuẩn kết nối này. Người Việt Nam chúng ta bắt đầu quen với chữ “VGA” và dùng luôn cái từ “VGA” để chỉ card đồ họa. Dần dần, nó trở thành một từ lóng, dù sai về nghĩ gốc nhưng vẫn đúng với cách diễn đạt của dân công nghệ Việt Nam. “VGA” là một từ vốn để chỉ một chuẩn kết nối thì nay đã được dùng để chỉ card đồ họa.
Bạn thấy rối chưa? chưa đâu, bây giờ mới bắt đầu rối này.
Khi từ “VGA” này đã trở nên quá phổ biến thì nó bắt đầu tam sao thất bản và trở nên biến chất với những cách gọi ghép sai như “card VGA”, “VGA rời”, “VGA onboard”, “VGA tích hợp” … vân vân. Và các thế hệ dân công nghệ về sau đã phải cực kỳ chật vật với đống “thuật ngữ” này.
Cái gì liên quan đến đồ họa cũng bị gán với chữ “VGA” cả, một chiếc card đồ họa thì gọi là VGA, GPU hàn chết trên laptop cũng gọi là VGA, GPU tích hợp trong CPU cũng được gọi là VGA. Chính vì thế nên người ta mới phải gắn thêm cho nó những từ như “rời”, “onboard”, “tích hợp”… để phân biệt những thứ này với nhau.
*Cho bạn nào quan tâm thì mình cũng đã viết một số bài về chủ đề này, nói hết thì nhiều lắn nên mình sẽ để link bài viết ngay đây cho các bạn tiện theo dõi.
Về cơ bản thì ngay từ đầu cách gọi “card VGA” đã sai rồi, chỉ là chúng ta đã nói nên quen miệng đến nỗi không nghi ngờ mà thôi. Hiện nay, chuẩn kết nối VGA đã trở nên lỗi thời và dần bị thay thế bởi các chuẩn tiên tiến hơn như HDMI và DisplayPort. Nhiều hãng phần cứng lớn đã bắt đầu loại bỏ chuẩn này khỏi các dòng card đồ họa của họ. Thế nhưng với sự phổ biến của mình, từ “VGA” vẫn là từ được dùng bởi rất nhiều anh em dân công nghệ như một lẽ hiển nhiên.
Vậy, gọi như thế nào mới đúng?
Mình sẽ làm một cái bảng định nghĩa theo kiểu “bình dân” cho các bạn dễ tra nhé:
- GPU – Bộ xử lý đồ họa: Từ này có thể dùng cho tất cả các thiết bị xử lý đồ họa nhé, từ mấy chiếc card card đồ họa cho đến nhân đồ họa tích hợp trong CPU đều có thể dùng từ này hết.
- VGA: Đây là một chuẩn kết kết nối xuất hiện từ năm 1987 và đến nay vẫn còn được sử dụng (chủ yếu là với máy tính văn phòng, bình dân). Từ này vẫn được dùng rất phổ biến theo cách hiểu của từ “card đồ họa”
- Card đồ họa (graphics card): Đây là cái “VGA” mà chúng ta hay nói đến, là một linh kiện dạng card, kết nối với máy tính thông qua cổng PCIe 16X, dùng để xử lý các vụ đồ họa và một số tác vụ khác. Là cái mà chúng ta vẫn cắm vào PC để chiến game đấy.
- iGPU: GPU tích hợp nằm trong CPU của Intel, giúp CPU có thể tự xử lý và xuất hình ảnh mà không cần GPU bên ngoài. CPU nào không có iGPU thì không thể tự xuất hình được và bắt buộc phải có GPU hỗ trợ. Từ iGPU này là thuật ngữ riêng của Intel.
- APU: Đây là thuật ngữ riêng của AMD, dùng để chỉ những CPU được tích hợp sẵn GPU để có thể tự xuất hình.
Tóm lại
Mục đích cuối cùng mà mình hướng đến khi viết bài này không phải là muốn các bạn thay đổi từ ngữ mà các bạn vẫn dùng thường ngày. Trong đa số các trường hợp thì việc dùng từ “VGA” để chỉ card đồ họa nói riêng và GPU nói chung vẫn không gây ra trở ngại nào quá lớn về mặt diễn giải. Mình viết bài này với mong muốn đưa được đến các bạn những thông tin thú vị mà mình vừa biết đến, chỉ vậy thôi. Cảm ơn các bạn vì đã đọc.
Axium Fox